بیماری های قلبی – عروقی بیماری هایی هستند که می‌توانند بر بطن، دهلیز، آئورت، شریان‌ها، وریدها، مویرگ‌ها و غیره تأثیر بگذارند. ازآنجایی‌که بیماری‌های قلبی عروقی یک طیف وسیع را در برمی‌گیرند، بنابراین علائم آنها نیز متعدد، متنوع و با شدت‌های متفاوت خواهد بود. جراحی قلب یا جراحی قلب و عروق یک تخصص جراحی است که بر روی قلب انجام می شود. بیماری های دریچه ها، عروق بزرگ قفسه سینه، بای پس عروق کرونر، نصب ضربان ساز، پیوند قلب از جمله این جراحی هاست.
دکتر محمد حسین ماندگار
دکتر مازیار غلامپور
دکتر محمدرضا میرزاقایان
دکتر محمدرضا سرزعیم
بیماری‌های قلبی
عوامل موثر برخطر ابتلا به بیماری قلبی
موارد بسیاری وجود دارد که می‌توانند خطر ابتلا به بیماری قلبی را هم در زنان و هم مردان افزایش دهند. برخی از این عوامل خطر، قابل کنترل هستند، اما عوامل خطر بسیاری وجود دارد که نمی‌توان آنها را کنترل کرد.
۱. سن
با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماری قلبی نیز افزایش می‌یابد. مردان با سن ۴۵ سال و زنان با سن ۵۵ سال، در معرض خطر بیش‌تری قرار دارند.
۲. جنسیت
برخی از عوامل، ممکن است باعث ایجاد تفاوت‌هایی در خطر ابتلا به بیماری قلبی در زنان نسبت به مردان شود. به عنوان مثال، استروژن باعث محافظت از زنان در برابر بیماری‌های قلبی می‌شود. اما دیابت خطر ابتلا به بیماری قلبی را در زنان بیش‌تر از مردان افزایش می‌دهد.
۳. سابقه خانوادگی
اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده در سنین پایین (مردان با سن کمتر از ۴۵ سال و زنان با سن کمتر از ۵۵ سال) به بیماری قلبی مبتلا شده باشد، شما در معرض خطر بیش‌تری برای ابتلا به این بیماری قرار دارید.
علائم بیماری قلبی
گاهی اوقات بیماری قلبی بدون علائم هستند و تا زمانی که به مرحله حمله قلبی، نارسایی قلبی یا آریتمی نرسد، نمی‌توان این ناراحتی را تشخیص داد. اما به‌طورکلی میتوان علائم بیماری قلبی را شامل موارد زیر دانست.
- حمله قلبی: درد یا ناراحتی قفسه سینه، درد بالای کمر یا گردن، سوءهاضمه، سوزش سر دل، تهوع یا استفراغ، خستگی شدید، سرگیجه و تنگی نفس
- آریتمی: تپش قلب و ایجاد حسی خاص در قفسه سینه
- نارسایی قلبی: تنگی نفس، خستگی یا تورم پاها، مچ پا، ساق پا، شکم یا وریدهای گردن
جراح قلب و عروق کیست؟
جراحی قلب یا جراحی قلب و عروق یک تخصص جراحی است که بر روی قلب انجام می شود. بیماری های دریچه ها، عروق بزرگ قفسه سینه، بای پس عروق کرونر، نصب ضربان ساز، پیوند قلب از جمله این جراحی هاست.
انواع جراحی های قلب عبارت اند از:
- ابلیشن قلبی
ابلیشن قلب روشی برای درمان بی نظمی قلب است که می تواند از طریق جراحی قلب باز یا از طریق راسل لوله ای از طریق عروق پا انجام شود.
- دفیبریلاتور قابل کاشت خودکار
دفیبریلاتور کاردیوورتر قابل کاشت (ICD) یک دستگاه اتوماتیک کوچک است. که فعالیت عضله قلب را عادی و پمپاژ قلب را بازیابی می کند. در واقع هدف از کاشت دفیبریلاتور این است که بتواند شتاب های قلبی مهم را متوقف کند و در نتیجه خطر مرگ براثر حمله قلبی را نحو قابل توجهی کاهش دهد. دفیبریلاتور کاردیوورتر قابل کاشت که در زیر پوست (نزدیک استخوان ترقوه) قرار می گیرد، توسط یک یا چند لید به قلب متصل می شود و ضربان قلب بیمار را کنترل می کند.
- بسته شدن دهلیز چپ
عضله قلب از چهار حفره تشکیل شده است که به طور کلی به دو قسمت قلب راست و چپ تقسیم می شوند که هر کدام به ترتیب از یک دهلیز و یک بطن تشکیل شده است. حفره ای که در اینجا مورد توجه ما قرار می گیرد دهلیز چپ و به طور دقیق تر قسمت کوچکی است که از آن آویزان است. وجود این زائده کوچک برای هر فردی کاملا طبیعی و مشترک است، زیرا از رشد جنینی دهلیز چپ ناشی می شود. اما می تواند موجب بروز عوارض در هنگام تغییر به فیبریلاسیون دهلیزی باشد.
بیماری که دچار این بیماری است معمولا نگران آن است که آیا در معرض خطر ترومبوآمبولی هست یا منع رسمی برای داروهای ضد انعقاد دارم و مشابه آن.
- ام آر آی قلب
- پیس میکر
پیس میکر یا ضربان‌ساز قلب، وسیله‌ای پزشکی است که ضربان قلب را زمانی که خیلی کند است تحریک می‌کند، یعنی در صورت بروز برادی کاردی که در آن فرکانس ضربان قلب کندتر می‌شود، کمتر از 60 ضربه در دقیقه. این ضربان آهسته قلب اجازه نمی دهد بدن و به ویژه مغز به اندازه کافی پرفیوژن شود، که می تواند باعث تنگی نفس، احساس خستگی، ناتوانی در تلاش فیزیکی، ناراحتی یا حتی سنکوپ شود.
بنابراین به محض تشخیص این کاهش سرعت علامت‌دار قلب، ضربان‌ساز توصیه می‌شود. به ندرت، ضربان ساز را می توان بدون برادی کاردی مداوم پیشنهاد کرد، زمانی که علائم روی نوار قلب (یا در حین اکتشاف شبکه الکتریکی قلب) حاکی از تکامل نامطلوب برای بیمار با خطر سنکوپ جدی یا حتی مرگ ناگهانی باشد. در اروپا تقریباً 2 میلیون نفر با ضربان ساز زندگی می کنند.
همگام سازی مجدد قلبی چیست؟
اصل همگام سازی مجدد قلب، کاشت سه پروب در قلب در دهلیز راست و دو بطن است که همگی به یک ضربان ساز یا یک دفیبریلاتور قابل کاشت متصل هستند. هدف این است که اجازه دهیم هر ضربان قلب یک تکانه الکتریکی همزمان به دو بطن بفرستد تا آنها را مجبور کند دوباره کاملاً با هم منقبض شوند و بنابراین انقباض قلب را همگن و بهبود بخشد. در واقع، در حالت ایده آل، بطن چپ به طور همزمان منقبض می شود. اگر چندین دیوار به طور ناهمزمان منقبض شوند، راندمان کمتر می شود و در نتیجه سرعت جریان قلب کاهش می یابد. این پدیده است که با همگام سازی مجدد قلبی اصلاح می شود.
همگام سازی مجدد قلب چگونه انجام می شود؟
همگام سازی مجدد قلب توسط متخصص قلب و عروق بر اساس داده های الکتروکاردیوگرام و اکوکاردیوگرافی پیشنهاد می شود. این مداخله نیاز به بستری کوتاه مدت دو تا سه روزه در مرکز تخصصی این تکنیک دارد و قبل از آن با متخصص بیهوشی مشاوره خواهد شد. خود مداخله به طور متوسط 45 تا 60 دقیقه طول می کشد و با روش های آرامبخشی (در صورت وجود در مرکز) و بی حسی موضعی انجام می شود، اما نیازی به بیهوشی عمومی ندارد. برش 4 تا 5 سانتی متری زیر استخوان ترقوه راست یا چپ ایجاد می شود. از طریق ورید موجود در زیر پوست و به لطف یک سیستم اشعه ایکس، پروب ها هدایت و در قلب ثابت می شوند و سپس به جعبه کارت ضربان ساز متصل می شوند.
برای بیماری که جراحی قلب به او توصیه شده پرسش هایی مطرح می شود از قبیل اینکه :
آیا نوع جراحی که به او توصیه شده مناسب است؟
آیا خطر شوک الکتریکی بسته به نوع جراحی برای او وجود دارد؟
آیا باید سبک زندگی خود را تغییر دهد؟
آیا پیگیری و مراقبت های خاصی ضروری خواهد بود؟
خطرات و عوارض احتمالی روش توصیه شده چیست؟
و پرسش هایی مشابه.
علائم بیماری قلبی در کودکان
کودکان نیز ممکن است دچار انواع متعددی از بیماری‌های قلبی شوند. از جمله این بیماری ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری قلبی مادرزادی
این دسته از بیماری‌ها، مشکلاتی هستند که نوزادان با آنها به دنیا می‌آیند. نارسایی‌های مادرزادی قلبی ممکن است آثار بلندمدت بر روی سلامت کودک داشته باشند.
- آترواسکلروز
آترواسکلروز یا تصلب شرائین، اصطلاحی است که برای تجمع چربی و پلاک‌های حاوی کلسترول در عروق خونی به‌کار می‌رود. با افزایش این چربی‌ها، رگ‌ها سفت و باریک می‌شوند که احتمال لخته‌های خونی و حملات قلبی را افزایش می‌دهد.
- آریتمی قلبی
آریتمی قلبی به معنای ضربان غیرطبیعی قلب است که موجب می‌شود قلب به درستی خون را پمپاژ نکند.
- سندروم کاوازاکی یا سندروم جلدی
این بیماری نادر می‌تواند موجب تورم در رگ‌های خونی در دست‌ها، پاها، دهان و لب‌ها، و گردن شود. همچنین می‌تواند باعث ایجاد تب و تورم در غده‌های لنفاوی شود.
- سوفل قلب
سوفل قلب، یک صدای غیرعادی است که هنگام عبور خون از بخش‌ها و دریچه‌های قلب و یا رگ‌های خونی اطراف آن ایجاد می‌شود و معمولا بی‌خطر است و در برخی موارد می‌تواند نشانه مشکلات قلبی-عروقی باشد.
- التهاب آب‌شامه یا پریکاردیت
این عارضه در شرایطی رخ می‌دهد که کیسه یا غشاء دور قلب (پریکارد) متورم یا عفونی شود. با افزایش مایع میان دو لایه‌ی آن، توانایی قلب در خون‌رسانی کاهش می‌یابد.
- بیماری روماتیسم قلبی
باکتری استرپتوکوک که عامل گلودرد میکروبی و تب اسکارلت است، در صورت عدم‌درمان می‌تواند موجب روماتیسم قلبی نیز بشود. این بیماری به طور قابل‌توجهی می‌تواند موجب آسیب‌های دائمی در دریچه‌های قلب و عضلات آن شود.
- آلودگی‌های عفونی
ویروس‌ها علاوه بر ایجاد مشکلات تنفسی و آنفولانزا، می‌توانند سلامت قلب را نیز به مخاطره بیاندازند. این نوع عفونت ممکن است موجب میوکاردیت یا التهاب عضلات قلب شود و قدرت پمپاژ خون توسط قلب را تحت تأثیر قرار دهد.