بیماری‌های سیستم عصبی مغز، نخاع، اعصاب، غدد لنفاوی و … را تحت تاثیر قرار می دهند. منشأ بیماری های عصبی می تواند ناهنجاری‌های ژنتیکی، آسیب مغزی، مسمومیت، عفونت‌ها یا پیری باشد. برای درمان بخشی از این بیماری ها انجام جراحی لازم است که برخی از آنها بسیار پیچیده و پر هزینه هستند و در ایران در بالاترین سطح و و بهترین کیفیت انجام می شود. بیماری‌های مختلفی مانند فتق دیسک، بیماری پارکینسون، آسیب داخل جمجمه، فشردگی طناب نخاعی و مجموعه‌ای از تومورها که می‌توانند بر سیستم‌های عصبی تأثیر گذارند، در زمره این جراحی ها هستند.
دکتر ابراهیم کتابچی
دکتر عباس امیرجمشیدی
دکتر مسعود خدیوی
دکتر محمد شیرانی بیدآبادی
دکتر هوشنگ صابری
دکتر مرتضی فقیه جویباری
دکتر امیرحسین جوادی
دکتر ابوالحسن ارتیاعی
آسیب‌های سیستم عصبی
جراحی اعصاب کیست؟
به پزشکی که در زمینه ی جراحی عصب تخصص داشته باشد، جراح مغز و اعصاب می گویند. جراح عصب فقط جراح مغز نیست بلکه به بیمارانی که از درد کمر و گردن رنج می برند یا دچار سایر بیماری ها مانند نورالژی عصب سه قلو، آسیب به سر و بیماری پارکینسون هستند هم کمک و تشخیص و درمان می کند و بسته به نوع بیماری اقدامات جراحی و یا غیر جراحی لازم را انجام می دهد. جراح اعصاب در زمینه اعصاب کودک و بزرگسال فعالیت دارد و درمان بیماری های عصبی و تخصصی آن ها می پردازد.
مهمترین بیماری هایی که ممکن است در زمینه ی مغز و اعصاب بیماران به آن دچار شوند عبارتند از:
- آسیب‌های سیستم عصبی
از میان آسیب هایی که منجر به جراحی سیستم عصبی می شود ضربه به سر (جمجمه) است که منجر به از دست دادن هوشیاری (کوتاه یا طولانی مدت) می شود. شدت و خطر آن به نوع، وسعت و مناطق آسیب دیده بستگی دارد. انواع آسیب های احتمالی در صورت ضربه به سر وجود دارد که گاهی اوقات نمی توان سطح شدت آن را بلافاصله ارزیابی کرد. بنابراین انجام کارشناسی و داشتن نظر یک پزشک یا تیم پزشکی مجرب در این موارد برای عواقب خاصی که دیرتر ظاهر می شوند گاه ضرورت پیدا می کند.
علائم ضربه به سر چیست؟
علامت اصلی ضربه به سر از دست دادن هوشیاری است که شدت آسیب را نیز بر اساس مدت آن تعیین می کند. با این حال، از دست دادن مختصر هوشیاری نباید آسیب احتمالی مغز را رد کند. علاوه بر این، وجود شکستگی جمجمه تنها عامل تعیین کننده شدت آن نیست. در واقع، فرد می تواند یک شکستگی بزرگ بدون ضایعات، یا یک هماتوم جدی، بدون شکستگی جمجمه داشته باشد.
علائم اصلی جدی بودن عبارتند از اغما، تشنج صرع، فلج همی بادی، گشاد شدن مردمک چشم، مشکل در بیان …
در نهایت، ضایعات عروقی یا عصبی نادرتر نیز وجود دارد که بر ساختارهای مهم بزرگ مانند یک عصب یا یک شریان تأثیر می گذارد. در مورد آسیب به عصب، علائم بالینی به طور کلی مشخص است، مانند نقص حرکتی یا حسی. به عنوان مثال، در صورت آسیب به عصب بویایی، حس بویایی از بین می رود یا بسیار کاهش می یابد.
- تومور مغزی :
رشد غیر طبیعی توده ای در مغز را تومور مغزی می گویند. تشخیص تومور مغزی با معاینه بالینی کامل (پزشک در طی بازجویی وضعیت سلامتی بیمار را ارزیابی می کند) و معاینه کامل عصبی شروع می شود. برای این منظور تست های مختلفی از رفلکس، زبان، حساسیت، هماهنگی، عملکردهای برتر یا شناختی یا موارد دیگر انجام می شود. سپس تشخیص با معاینات تصویربرداری پزشکی (ام.آر.آی، اسکنر)، به منظور کشف احتمال وجود تومور، مکان یابی آن و ارائه اطلاعات در مورد ویژگی های آن مشخص می شود. در نهایت بیوپسی انجام می شود. این شامل گرفتن چندین نمونه از تومور برای تجزیه و تحلیل آن در طول معاینه آناتوموپاتولوژیک است. بیوپسی امکان تعیین سرطانی بودن یا نبودن تومور و ارائه جزئیات درجه آن و نوع درمان های احتمالی را فراهم می کند. انواع تومورهای مغزی عبارت اند از:
· تومورهای اولیه مغز
پیدایش و رشد این تومورها از مغز شروع می شود.
· تومورهای ثانویه یا متاستاتیک مغز:
محل تولید این تومورها در مغز نیست بلکه در مکانی خارج از مغز می باشد که به وسیله ی تکثیر یافتن، مغز را هم آلوده کرده است.
- پارکینسون :
یک بیماری به اصطلاح عصبی است که منجر به ناپدید شدن نوع خاصی از نورون ها می شود: آنهایی که تقریباً به طور انحصاری دوپامین تولید می کنند. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که نقش اساسی در کنترل حرکت ایفا می کند. بیماری پارکینسون با اختلالات حرکتی، لرزش و همچنین مشکلات شناختی ظاهر می شود. در حال حاضر راه حل هایی از نوع جراحی برای بیماری پارکینسون وجود دارد که می تواند گسترش آن را مهار کند.
درمان جراحی شامل تحریک عمیق مغز است. هدف از این عمل کاشت دو الکترود کوچک در دو طرف مغز و به صورت متقارن در یک ناحیه خاص مغز به نام ناحیه ساب تالاموس است. این فرآیند کنترل بخشی از علائم بیماری را ممکن می کند. تحریک عصبی در 5 تا 10 درصد از بیماران پارکینسونی انجام می شود، زیرا معیارهای انتخاب بسیار زیاد است. جراح مغز و اعصاب مسئول مداخله، الکترودها را در محل مناسب قرار می دهد. سپس الکترودها به باتری قرار داده شده در زیر پوست متصل می شوند. سپس تحریک را می توان بر اساس مورد به مورد تنظیم کرد. درمان جراحی همیشه به معنای قطع کامل دارو نیست.
از جمله بیماری های دیگر سیستم عصبی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
حمله ایسکمیک موقت • سردرد خوشه ای • کاورنوما • سردردهای تنشی • دمانس عروقی • دیستونی • صرع در بزرگسالان • صرع در کودکان • هماتوم ساب دورال در کودک • هیدروماتیک مزمن ساب دورال هماتوئیک تصویربرداری مغزی (صرع) • انفارکتوس مغزی • ام آر آی مغزی • کیست کلوئیدی بطن سوم • کیست های تارلوف • ضایعات صرعی مغزی • بیماری پارکینسون • بیماری لرزش اساسی • ناهنجاری شریانی وریدی داخل جمجمه ای پاره نشده • ناهنجاری شریانی وریدی داخل جمجمه ای پاره نشده • ناهنجاری های کیاری (مننینگ) • میگرن • میگرن همی پلژیک • میلیت عرضی • نوروم آکوستیک • نوروم نخاعی • نوروفیبروماتوز • نوروپاتی دیابتی • تحریک عصبی • نورالژی دهانه بازویی • نورالژی آرنولد • نورالژی عصب سه قلو • فلج صورت • شوانوما • سیاتیک • مولتیپل اسکلروزیس • اسپاسم همی صورت • اسپینا بیفیدا • سندرم مورتون • سندرم تونل کارپال • سندرم تونل کوبیتال آرنج • سندرم نوروژنیک محیطی • ترومبوفلبیت مغزی • اختلال در ترومبوفلبیت مغزی • اختلال ضربه مغزی تومور • تومور طناب نخاعی